جغرافیدانان مسلمان
این فهرست جغرافیدانان نامی مسلمان میباشد. فهرست به ترتیب زمان تولد اولویتبندی گشته است:
نام | تولد-مرگ | کشور | آثار و اکتشافات |
---|---|---|---|
ابن خردادبه | ۲۷۲-۲۰۵ ه.ق | ایران | کتاب «المسالک و الممالک» |
ابوزید بلخی | ۳۲۲-۲۳۶ ه.ق | ایران | کتاب «البدء و التاریخ» |
ابن واضح | قرن دوم ه.ق | عراق | کتاب «البلدان» |
علی بن حسین مسعودی | ۳۴۶-۲۸۰ ه.ق | عراق | جهانگرد آفریقا از مصر تا ماداگاسکار و آسیا تا چین |
مطهر بن طاهر مقدسی | قرن سوم ه.ق | فلسطین | جهانگرد از کرانه هند تا اندلس-کتاب «البدء و التاریخ» |
محمد بن احمد مقدسی | ۳۹۰-۳۳۴ ه.ق | فلسطین | کتاب «احسن التقاسیم» |
ابوریحان بیرونی | ۴۴۰-۳۶۲ ه.ق | ایران | کتابهای «تحقیق ماللهند» و «آثار الباقیه عن القرون الخالیه» |
ابن فقیه همدانی | قرن سوم ه.ق | ایران | کتاب «المسالک و الممالک» |
بلاذری | قرن سوم ه.ق | عراق | کتاب «فتوح البلدان» |
محمد بن احمد جیهانی | قرن سوم ه.ق | ایران | کتاب «المسالک و الممالک» |
احمد بن طیب سرخسی | قرن سوم ه.ق | ایران | کتاب «المسالک و الممالک» |
ابوحنیفه دینوری | قرن سوم ه.ق | ایران | کتاب «البلدان» |
ناصر خسرو قبادیانی | ۴۸۱-۳۹۴ ه.ق | ایران | جهانگرد آسیا و آفریقا-کتاب «سفرنامه» |
ابراهیم بن محمد استخری | قرن چهارم ه.ق | ایران | کتاب «الاقالیم» و «المسالک و الممالک» |
محمود زمخشری | ۵۳۷-۴۶۷ ه.ق | ایران | کتاب «الامکنه و الجبال و المیاء» |
حاجی خلیفه | ۴۸۸-۴۳۸ ه.ق | ترک | کتاب «جهان نما» |
شریف ادریسی | ۵۴۸-۴۹۳ ه.ق | مراکش | کتاب «نزهة المشتاق فی اختراق الافاق» |
ابن حوقل | قرن چهارم ه.ق | عراق | کتاب «المسالک و الممالک» |
قرن پنجم ه.ق | ایران | کتاب «السامی فی الاسامی» | |
شهاب الدین یاقوت حموی | ۶۲۴-۵۷۴ ه.ق | یونان | کتاب «معجم البلدان» |
ابن بلخی | قرن پنجم ه.ق | ایران | کتاب «فارسنامه» |
عمادالدین زکریا قزوینی | ۶۸۲-۶۰۰ ه.ق | ایران | کتاب «آثار البلاد و اخبار العباد» و «عجایب المخلوقات» |
۶۷۳-۶۱۰ ه.ق | اندلس | کتاب «المغرب فی حلی المغرب» | |
حمدالله مستوفی | ۷۵۰-۶۸۰ ه.ق | ایران | کتاب «نزهة القلوب» |
ابو الفداء | ۷۳۲-۶۷۲ ه.ق | سوریه | کتاب «تقویم البلدان» |
۷۴۹-۷۰۰ ه.ق | سوریه | کتاب «المسالک الابصار فی ممالک الامصار» | |
ابن بطوطه طنجی | ۷۷۹-۷۰۳ ه.ق | مراکش | جهانگرد اروپا و آفریقا و آسیا تا چین-کتاب «تحفه النظار فی غرایب الامصار» |
۸۴۵-۷۶۶ ه.ق | لبنان | کتاب «المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الاثار» | |
ابن ماجد | قرن نهم | ایران | جهانگرد و دریانورد-مخترع قطب نمای مغناطیسی و کاشف هند |
محمدحسین پاپلی یزدی | معاصر | ایران | جغرافیدان، محقق و نویسنده |
فرهاد میرزا | ۱۳۰۵-۱۲۳۳ ه.ق | ایران | کتاب «جام جم در جغرافیا» |
حسن اعتماد السلطنه | ۱۳۶۳-۱۲۶۳ ه.ق | ایران | کتابهای «مطلع الشمس» و «مرآ البلدان» |
عباس اقبال آشتیانی | ۱۳۲۴-۱۲۷۷ ه.ق | ایران | کتابهای «تاریخ اکتشافات جغرافیایی» و «ترکستان در حمله مغول» |
جغرافیدانان مسیحی و اروپایی
این فهرست جغرافیدانان نامی مسیحی و اروپایی میباشد. ترتیب به صورت اولویت در زمان تولد آمده است:
نام | تولد-مرگ | کشور | آثار و اکتشافات |
---|---|---|---|
هکاته | قرن ششم قبل از میلاد | یونان | جغرافیدان |
هرودوت | قرن چهارم قبل از میلاد | یونان | کتاب «جغرافیا و تاریخ» |
قرن دوم و سوم ق.م | یونان | کتاب «علم جغرافیا» | |
بطلمیوس | قرن دوم ق.م | یونان | منجم و جغرافیدان-کتاب «آثار البلاد» |
پلینی بزرگ | ۲۳م-۷۹ق.م | ایتالیا | جغرافیدان و طبیعیدان |
اراتوستن | ۸۵۵-۷۷۲م | یونان | کتاب «علم جغرافیا» شامل جغرافیای طبیعی و ریاضی |
قرن دوازده | اسپانیا | جهانگرد آسیا، آفریقا و اروپا | |
مارکو پولو | ۱۳۲۴-۱۲۵۴ م | ایتالیا | جهانگرد آسیا تا چین |
کریستف کلمب | ۱۵۰۶-۱۴۴۱ م | ایتالیا | دریانورد و کاشف آمریکا |
۱۵۱۲-۱۴۵۲ م | ایتالیا | معاون کریستف کلمب اعلام کننده کشف آمریکا | |
۱۵۱۵-۱۴۵۳ م | پرتغال | دریانورد و کاشف راه هند | |
۱۵۲۴-۱۴۶۹ م | پرتغال | دریانورد و کاشف راه هند | |
۱۵۴۱-۱۴۷۰ م | اسپانیا | کاشف پرو | |
۱۵۱۷-۱۴۷۵ م | اسپانیا | دریانورد و کاشف اقیانوس کبیر | |
فردیناند ماژلان | ۱۵۲۱-۱۴۸۰ م | پرتغال | کاشف تنگه ماژلان |
۱۵۵۷-۱۴۶۷ م | ایتالیا | کاشف | |
۱۵۹۴-۱۵۱۲ م | فرانسه | کتاب «اطلس جغرافیای جهاننما» | |
حدود ۱۵۱۸-۱۴۷۰ م | آلمان | نقشه کش جهاننمای نوین-همان فردی که نام امریکو واسپوس را اشتباهی روی قاره آمریکا نهاد. | |
فرانسیس دریک | ۱۵۹۶-۱۵۴۵ م | انگلیس | نخستین فردی که دنیا را دور زد. |
۱۶۱۱-۱۵۵۰ م | انگلیس | کاشف خلیج هودسن | |
بارتلمی دیاز | قرن پانزدهم | قرن پانزدهم | کاشف |
ویلیام بافن | ۱۶۲۲-۱۵۴۸ م | انگلیس | کاشف راه شمالغربی آمریکا |
تولد ۱۵۹۷ | هلند | کاشف | |
۱۶۵۹-۱۶۳۰ م | هلند | کاشف جزیره تاسمانی ٬ نیوزلند و تعدادی از | |
۱۷۴۱-۱۶۸۰ م | دانمارک | کاشف و تنگه برینگ | |
جیمز کوک | ۱۷۷۹-۱۷۲۸ م | انگلیس | دریانورد و کاشف جزایر-رصد کردن در |
۱۸۱۱-۱۷۲۹ م | فرانسه | کاشف جزایر سلیمان-کتاب «سفرنامه دور دنیا» | |
۱۷۹۴-۱۷۳۰م | اسکاتلند | جهانگرد آفریقا و کاشف سرچشمه نیل آبی | |
آلکساندر هومبولت | ۱۸۵۹-۱۷۶۹م | آلمان | جهانگرد و بنیانگذار جغرافیای فیزیکی و انسانی، اقلیمشناسی و اقیانوس شناسی |
۱۸۰۶-۱۷۷۱م | انگلیس | کاشف رودخانه و صحرا نیجریه و | |
۱۸۷۸-۱۸۰۱م | فرانسه | کتاب «جغرافیای منطقه» با کمک رنو و با اقتباس از کتاب البلدان | |
۱۸۶۲-۱۸۰۲م | هلند | محقق جغرافیای جهان اسلام | |
۱۸۹۰-۱۸۱۲م | آلمان | محقق جهان اسلام-انتشار «احسن التقاسیم» اثر مقدسی و قسمتی از «نزهة المشتاق» ادریسی | |
دیوید لیوینگستون | ۱۸۷۳-۱۸۱۳م | اسکاتلند | کاشف دریاچه تانگانیکا و آبشار ویکتوریا و و در آفریقا |
۱۸۹۳-۱۸۱۳م | اتریش | جغرافیای قدیم عربستان و راههای مسافرت به شرق | |
۱۸۹۰-۱۸۲۱م | انگلیس | کاشف سرچشمههای نیل-کتاب «مناطق دریاچههای استوایی آفریقا» | |
۱۹۰۸-۱۸۲۷م | فرانسه | فرهنگ تاریخی-جغرافیایی و ادبی ایران و اطراف آن | |
۱۸۸۹-۱۸۲۸ | اتریش | متخصص جغرافیا و تاریخ جهان اسلام | |
آرمینیوس وامبری | ۱۹۱۳-۱۸۳۲م | مجارستان | جهانگرد آسیای مرکزی |
۱۹۰۱-۱۸۳۳م | فنلاند | جهانگرد قطب شمال-کتاب «مطالعه نقشههای جغرافیای قدیم» | |
۱۸۹۴-۱۸۳۴م | فرانسه | دوره تکمیلی تاریخ و جغرافیای حکومتهای اسلامی | |
۱۹۲۵-۱۸۳۶م | آلمان | رئیس انجمن جغرافیایی مصر | |
۱۹۰۹-۱۸۳۶م | هلند | متخصص کتابهای جغرافیایی مسلمانان-کتاب «کتابنامه جغرافیایی اسلامی» | |
آسیا
- بیابان اکشی، (به انگلیسی: Akshi Desert)، بیابانی در هندوستان
- بیابان اوردوس، (به انگلیسی: Ordos Desert)، بیابانی در چین
- بیابان بادیان جاران، (به انگلیسی: Badain Jaran Desert)، بیابانی در چین
- بیابان تال، (به انگلیسی: Thal Desert)، بیابانی در پاکستان
- بیابان تلکهمکان، (به انگلیسی: Taklamakan)، بیابانی در چین
- بیابان تهار، (به انگلیسی: Thar Desert)، بیابانی در پاکستان و هندوستان
- بیابان چولستان، (به انگلیسی: Cholistan Desert)، بیابانی در پاکستان
- بیابان خاران، (به انگلیسی: Kharan desert)، بیابانی در پاکستان
- بیابان دره سند، (به انگلیسی: Indus Valley Desert)، بیابانی در پاکستان
- دشت کویر، (به انگلیسی: Dasht-e Kavir)، بیابانی در مرکز ایران
- دشت لوت، (به انگلیسی: Dasht-e Lut)، بیابانی در ایران، پهناورترین کویر (نمک زار) جهان
- بیابان رامالت صبعاتین، (به انگلیسی: Ramlat al-Sab`atayn)، بیابانی در یمن و ربع الخالی
- بیابان ربع الخالی، (به انگلیسی: Rub' al Khali)، بیابانی در عربستان سعودی
- شبهجزیره سینا، (به انگلیسی: Sinai Desert)، بیابانی در مصر
- بیابان عرب، (به انگلیسی: Arabian Desert)، بیابانی در بزرگی در شبه جزیره عربستان
- بیابان قره قوم، (به انگلیسی: Kara Kum)، بیابانی در آسیای مرکزی
- بیابان قیزیل قوم، (به انگلیسی: Kyzyl Kum)، بیابانی در ازبکستان و قزاقستان
- بیابان گبی، (به انگلیسی: Gobi)، بیابانی مغولستان و چین
- بیابان لوپ، (به انگلیسی: Lop Desert)، بیابانی در چین
- بیابان مرنجاب، (به انگلیسی: Maranjab Desert)، بیابانی در مرکز ایران
- بیابان نگب، (به انگلیسی: Negev)، بیابانی در اسراییل
- بیابان واهب، (به انگلیسی: Wahiba Sands)، بیابانی در عمان
- بیابان یهودیان، (به انگلیسی: Judean Desert)، بیابانی در اسراییل
اروپا
- بیابان اکونا، (به انگلیسی: Accona Desert)، بیابانی در ایتالیا
- بیابان آلش کواسکی پسکی، (به انگلیسی: Aleshkovskie peski)، بیابانی در اکراین
- بیابان بردوناس ریلز، (به انگلیسی: Bardenas Reales)، بیابانی در اسپانیا
- بیابان بدواسکی، (به انگلیسی: Błędowska Desert)، بیابانی در لهستان
- بیابان دلیبلاسکا پیسکارا، (به انگلیسی: Deliblatska Peščara)، بیابانی در سربستان
- بیابان ارتفاعات ایسلند، (به انگلیسی: Highlands of Iceland)، بیابانی در ایسلند
- بیابان منگراس، (به انگلیسی: Monegros Desert)، بیابانی در اسپانیا
- بیابان اوشکی سند، (به انگلیسی: Oleshky Sands)، بیابانی در اکراین
- بیابان صحرا التین، (به انگلیسی: Oltenian Sahara)، بیابانی در رومانی
- بیابان پیسیناس، (به انگلیسی: Piscinas)، بیابانی در ایتالیا
- بیابان رین، (به انگلیسی: Ryn Desert)، بیابانی در قزاقستان، پهناورترین بیابان شنی اروپا
- بیابان صحرای استرانجا، (به انگلیسی: Stranja Sahara)، بیابانی در بلغارستان
- بیابان تبرناس، (به انگلیسی: Tabernas Desert)، بیابانی در اسپانیا
- بیابان پوماس، (به انگلیسی: Pumas Desert)، بیابانی در اسپانیا
استرالیا
- بیابان استزیسکی، (به انگلیسی: Strzelecki Desert)، بیابانی در جنوب مرکزی استرالیا
- بیابان بزرگ شن، (به انگلیسی: Great Sandy Desert)، بیابانی در شمال غربی استرالیا
- بیابان بزرگ ویکتوریا، (به انگلیسی: Great Victoria Desert)، پهناورترین بیابان استرالیا
- بیابان تنامی، (به انگلیسی: Tanami Desert)، بیابانی در شمال استرالیا
- بیابان سیمپسون، (به انگلیسی: Simpson Desert)، بیابانی در مرکز استرالیا
- بیابان کوچک شن، (به انگلیسی: Little Sandy Desert)، بیابانی در غرب استرالیا
- بیابان گیبسون، (به انگلیسی: Gibson Desert)، بیابانی در مرکز استرالیا
- بیابان مرکزی، (به انگلیسی: Central Desert)، بیابانی در مرکز استرالیا
افریقا
- بیابان الجزایر، (به انگلیسی: Algerian Desert)، بخش از صحرای بزرگ افریقا در کشور الجزایر
- بیابان اوامی، (به انگلیسی: Owami Desert)، بیابانی در نیجریه
- بیابان آبی، (به انگلیسی: Blue Desert)، بیابانی در مصر
- بیابان سفید، (به انگلیسی: White Desert)، بیابانی در مصر
- صحرای بزرگ آفریقا، (به انگلیسی: Sahara Desert)، پهناورترین بیابان داغ جهان که بیشتر شمال افریقا را پوشاندهاست
- بیابان کارو، (به انگلیسی: Karoo)، یک ناحیه نیمه بیابانی در افریقای جنوبی
- بیابان کالاهاری، (به انگلیسی: Kalahari Desert)، بیابان بزرگی که بیشتر کشور بتسوانا، بخشی از نامیبیا و افریقای جنوبی را در بر گرفته
- بیابان لبیان، (به انگلیسی: Libyan Desert)، بخشی از صحرای بزرگ افریقا در لیبی
- بیابان نامیب، (به انگلیسی: Namib Desert)، بیابانی در نامیبیا
- بیابان نوبین، (به انگلیسی: Nubian Desert)، بیابانی در سودان
اقیانوسیه
- بیابان رانگیپو، (به انگلیسی: Rangipo Desert)، بیابانی در نیوزیلند
امریکای جنوبی
- بیابان آتاکاما، (به انگلیسی: Atacama)، بیابانی در شیلی و پرو، خشک ترین بیابان جهان
یخچال طبیعی یا یَخرود (به فارسی تاجیکی: پیریَخ) تودهای یخ است که بر اثر نیروی گرانش از نواحی بلند کوهستانی یا در نواحی قطبی، که دارای هوای بسیار سردی هستند، به آرامی جریان پیدا میکند. اگر مشتی برف به محکمی در دست فشرده شود، برف به یخ تبدیل میشود. این همان رویدادی است که پس از بارش برف، در درههای مرتفع کوهستانی رخ میدهد. برف در کف دره، بر اثر فشار برفهای بالایی فشرده و به یخ تبدیل میشود.
یخچال طبیعی آلچ (Aletsch)، سوئیس.
فرسایش بادی یا بادروبی نوعی فرسایش طبیعی است که موجب تغییرات بلند مدت اما قابل توجهی بر سنگها، صخرهها، و کوهها میگردد.
فرسایش بادی میتواند یک مشکل برای اقتصاد، کشاورزی، یا منابع طبیعی یک کشور محسوب گردد.
یک صخره بزرگ واقع در پارک ایالتی سمینول کنیون در تگزاس، که حاصل از فرسایش بادی شکل یافتهاست.
بیابان سرزمین گستردهای است که بهنوعی از منطقه خشک و کمباران در جغرافیای کره زمین گفته میشود و به خاطر بارندگی سالیانه کم دارای پوشش گیاهی کمی است.
سازند (به انگلیسی: Formation) یک واژه زمینشناسی و واحد سنگی اصلی چینهشناسی است و شامل مجموعه لایههایی است که صفات مشخص سنگشناسی دارند. بالا و پایین یک سازند مشخص است ولی ضخامت آن حد معینی ندارد. همچنین یک سازند ممکن است یک یا چند بخش داشته باشد.
برش از یک سازند
دریای بالتیک (به انگلیسی: Baltic Sea) در اروپای شمالی واقع شدهاست. این دریا توسط شبه جزیره اسکاندیناوی، قارهٔ اروپا و جزایر دانمارکیمحصور شدهاست. دریای بالتیک بطور مصنوعی به دریای سفید توسط و به دریای شمال توسط کانال کیل متصل شدهاست.
بالتیک در گوشهٔ شمالی خود توسط خلیج بوتنی، در گوشهٔ شمالشرقی توسط خلیج فنلاند و در گوشهٔ شرقی خود توسط خلیج ریگا محصور شدهاست. همچنین دریای بالتیک شمالی بین ناحیهٔ استکهلم در سوئد، جنوب غربی فنلاند و استونی واقع شدهاست. حوضههای آبریز گوتلاند غربی و شرقی نیز بخش عمدهای از دریای بالتیک مرکزی را تشکیل میدهند. اخيراً مطالبي در سايت هاي اسلامي منتشر شده كه در ان ادعا مي شود اين دريا و درياي شمال مرزي مشخص دارند كه در ان اب شور و شيرين در كنار هم روان است كه كاملاً شايعه است چرا كه هر دو آب اين درياها شورند و اصولاً كانالهاي مصنوعي اين دو دريا را به هم متصل كرده و مرز ابي زيادي ندارند.
کشورهای پیرامون دریای بالتیک
نقشهٔ دریای بالتیک
در آتشفشانشناسی، گنبد گدازه یا گنبد آتشفشانی یک برآمدگی تقریباً دایرهایشکل حاصل از گرانروی گدازه از یک آتشفشان است. زمینشیمی گنبد گدازهها میتواند از بازالت تا ریولیت متفاوت باشد.
گنبد گدازه در دهانهٔ کوه سنت هلن
کمربند آتشفشانی آند (به انگلیسی: Andean Volcanic Belt) یک کمربند آتشفشانی در امتداد رشتهکوه آند، در کلمبیا، بولیوی، پرو، اکوادور، شیلی، و آرژانتیناست. کمربند آتشفشانی آند نتیجهٔ فرورانش صفحه نازکا و صفحه آمریکای جنوبی است.
نقشهٔ کمان آتشفشانی
موسیقی ترَنس یا خلسه، سبکی از موسیقی رقص الکترونیک است که در دههٔ ۱۹۹۰ میلادی توسعه پیدا کرد. موسیقی ترنس به طور کلّی با سینثسایزر، و فرم موسیقایی که بالا و پایینهایی میسازد شناخته شدهاست. همچنین این سبک میتواند به عنوان ترکیبی از اشکال مختلف موسیقی الکترونیک مانند موسیقی اینداستریال، موسیقی تکنو و موسیقی هاوس درک شود. منشأ شکل گیری لفظ خلسه یا ترنس نامعلوم است ولی ایدههایی مبنی بر مشتق گرفته بودن از آلبوم ۱۹۸۱ کلاوس شولتز با عنوان ترنسفر[۱] یا از جنبشهای روزهای اولیه شکلگیری این سبک (به انگلیسی: Dance2Trance) وجود دارد.
در هر صورت این نام بدون شک مرتبط با قابلیت مشاهده شده استفاده موسیقی برای غالب شدن به حالت سبک در ارتباط با موسیقی وادار کننده با حالت خلسهاست که توسط شمنها در طول مدت طبلنوازی ساخته شدهاست. از آنجایی که این موسیقی بصورت وسیعی در کلابهای شبانه، نقاط تفریحی و در داخل شهرها پخش میشود، میتوان آنرا گونهای از موسیقی بهشمار آورد.